SUSUZ YAZ - 1963
Hülya Koçyiğit - Ulvi Doğan - Erol Taş
Yönetmen ve Senaryo : Metin Erksan (Necati Cumalı'nın aynı isimli öyküsünden)
Görüntü Yönetmeni : Ali Uğur
Oyuncular : Hülya Koçyiğit, Ulvi Doğan, Erol Taş, Hakkı Haktan, Yavuz Yalınkılıç, Zeki Tüney
Yapımevi (şirket) : Hitit Film (Metin Erksan, Ulvi Doğan) Konu : Göz koyduğu kardeşinin karısı Bahar'la tarlasındaki suya tek başına sahip çıkıp köylülere eziyet eden Kocabaş Osman'ın öyküsü.
Ödüller : “Susuz Yazâ€, Berlin Film Şenliği'nde (1964) büyük ödül “altın ayıâ€yı kazandı. Sinema Ekspres dergisinin yazarları arasında düzenlediği soruşturmada “yılın en iyi beş filmi†arasına girdi. Hülya Koçyiğit “yılın kadın oyuncusuâ€, Erol Taş ise “yılın erkek oyuncusu†seçildiler.
Susuz Yaz Necati Cumalı'nın aynı adlı eserinden 1963 yılında, Metin Erksan'ın yönetiminde çekilir.. Ege'nin bir köyünde geçen hikâyede, arazi anlaşmazlığı sonucu iki kardeşten birinin hapse düşmesi, ardından yalnız kalan Bahar geline "kötü kardeş" Ahmet'in tecavüz etmesi, köylülerle Ahmet arasındaki çatışma vs. anlatılır..
Başrolde, Ulvi Doğan, Hülya Koçyiğit ve Erol Taş vardır.. Doğan, aynı zamanda filmin prodüktörüdür. Parasını, pulunu filme yatırmış sinema merakını Susuz Yaz'da başrole oturarak gidermiştir. (Susuz Yaz'a kadar, büyük bir tekstil firmasına danışmanlık yapmış, hatta stilistlik de)..
Film, tamamlandıktan sonra Sansür Kurulu'na gönderilir.. Ancak kurul, tarlalardaki başakların cılızlığını bahane ederek(!) gösterimine izin vermez.. Susuz Yaz, bu sansür hüsranı sonrası elde ve depoda beklerken, yönetmen Metin Erksan ve büyük ortak Ulvi Doğan arasında ciddi gerilimler de yaşanır..
Bu arada Doğan, bir yolunu bulup filmi, gizlice ve bir otomobil bagajında yurtdışına kaçırır ve Berlin Film Festivali'nde yarışmasını sağlar.
Ancak... Ulvi Doğan, sinemada hiç yapılmayacak, yapıldığı takdirde "yüz kızartıcı"sayılacak bir girişimde bulunur. Festival için yapılan afişte, yönetmen Metin Erksan'ın adını atıp, afişe uyduruk bir yönetmen imzası, (İsmail Metin) yerleştirir!
Ve olanlar olur! Film büyük ödülü, yani Altın Ayı'yı alır. İlgi, talep, patlama da ardından..
Hayatın cilvesi ki, çok ilginç bir durum daha yaşanır.. Filmi, bırakın gösterimini, imhasına karar veren dönemin devlet kurulları, ödül almasıyla ve Avrupa'nın dört bir yanında popüler olmasıyla birlikte Susuz Yaz'a "krallar gibi" bir karşılama ve "İstanbul galası" yapmak ister. Ama Susuz Yaz'ın negatifi bir daha gelmez Türkiye'ye.
Neyse, filmin inanılmaz başarısı, Türk Sineması'nın gururu vs derken, Ulvi Doğan'la Metin Erksan arasında, çekimlerde ve her konuda başlayan yaman çelişkiyse yine sürmektedir..
Doğan, filmi ele geçirmiştir adeta, Erksan'ın, ne ortaklığına ne de rejisörlüğüne kulak asmayacaktır hiçbir zaman.. Ve sıkı durun şimdi..
Almanya'larda, bir kamera bir mekân bulur, kurulur "yönetmen" koltuğuna, Erol Taş'la Hülya Koçyiğit planlarına (Erol Taş'ın, Koçyiğit'i, anahtar deliğinden dikizleme sahnesi ile tecavüz..) eklemeler yapmaya başlar.. Artist ajanslarından Hülya Koçyiğit'e benzer bir "figüran" kotarmış, sonuna ve dibine kadar soydurmuş ve filme pornografik bir durum katmıştır kısacası! Çünkü "el kapıları"ndaki dağıtımcılar (!) erotik ve porno sahnelerin ticari başarı getireceğini söylemişler ve yapımcı(!) Ulvi Doğan da, denileni yapmış ve "Bir Metin Erksan filmi" olan Susuz Yaz'da "korsan yönetmenliğe" soyunmuştur!
Evet evet.. film, beş ya da on dakika (parça konarak) eklemeyle Avrupa ve Amerikan pazarına girer, hem de 32 kısım tekmili birden pornografik bir Susuz Yaz olarak.
Kimi sahneler de atılır, daha pornosu çekilir!
Hatta, ödüllü filmdir ya! New York'taki gösterimi sadece "porno filmler"in oynatıldığı sinema salonlarında olacak ve film, (bu da çok ilginç!) Kardeşimin Karısı adıyla oynatılacaktır.
Ve.. Sinemayla o gün de bugün de tek ilgisi Susuz Yaz olan ve bir daha sinemanın S'siyle ilgilenmeyen Ulvi Doğan, kendince Metin Erksan'dan intikam almış gibi olacaktır!
Erksan'sa, o günlerde de bugünlerde de filmine ve sinemaya bir kara leke olarak giren bütün bu olayları, oyuncusu Ulvi Doğan'ın şeytana pabucunu ters giydiren kamera arkası ve adeta film gibi planlarını (!) gözyaşı içinde izleyecek, belki de çok haklı olarak hayata karşı daha öfkeli olacak daha içine kapanacaktır.. Hem de sektörün deyimiyle sinemaya erken veda eden bir "dahi yönetmen" olarak
Nebil ÖZGENTÜRK
sabah ....... 13/03/2004