Mazi Kalbimde Yaradır
Bu yazının konusu olan, şarkı, film ve kitabın ortak noktaları; her birinin isminin -küçük detaylarla- birbirinden farklı olmasına rağmen , aynı isimle biliniyor olmaları. Sözlerini Necdet Rüştü Efe Tara’nın yazdığı, Necip Celal Andel tarafından bestelenen ilk Türk tangosu olan Mazi, 1928 yılında bestelendikten sonra, ilk olarak Seyyan Hanım tarafından plağa okunmuş. Şarkı; Necip Celal , Seyyan Hanım, Esin Engin, başta olmak üzere pek çok isim tarafından seslendirilmiş. Yakın zamanda ise Alpay, Sema ve Dilek Türkan tarafından yeniden yorumlandı. Bütün bu isimlerin yorumları ayrı birer lezzet olsa da ilk tercihim öncelikle Necip Celal’in kendi sesinden dinlemek. Şarkı ruhunu daha çok Necip Celal’in sesinde buluyor sanki!
Mazi Kalbimde Yaradır, 1970 yılında Osman F.Seden tarafından çekildi. Türkan Şoray, Ekrem Bora ve Tanju Gürsu’nun başrollerinde oynadığı filmde bir aile dramını onlarla birlikte yaşıyorsunuz. Filmin Müzikleri Metin Bükey’e ait. İlk sahnede duyduğunuz şarkının, Necip Celal’in Mazi’si ile olan tek benzerliği ise -bir kelime eksiğiyle- nakarattan ibaret.
Kocasının geleceğini kurtarmak için şantaja boyun eğen, evini ve kızını terk etmek zorunda kalan Şükran ; yuvasını terk etmeden hemen önce ; “bir gün benim için fena bir şey söylerlerse inanma yavrum benim annem günahsızdı ama talihsizdi, yaptığı fedakarlığı hiç bir zaman anlayamayacaksınız de” diyerek bize filmi özetliyor aslında.
Film boyunca , her ikisini de Türkan Şoray’ın oynadığı anne ve kızın, kocaları uğruna yaptıkları inanılmaz fedakarlıkların, “erkeklik gururu ve haysiyeti her şeyden önemli” olan kocaları tarafından hor görülmelerine dayanmak mümkün değil. Kocalar o kadar mağrur ki; kaderin onlara oynadığı bu oyun karşısında tüm kapılarını kapatıyorlar hayata karşı.
Şükran – “bir gün beni anlayacağını bütün bu utanca bu kara lekeye ne için kimin için katlandığımı anlayacağını ummuştum. Her şeyi sana anlatıp hayatından çekilmeyi ama affedilmiş olarak çekilmeyi tasarlamıştım. Korkma Ekrem hiç bir zaman senden tekrar eşim olmanı istemeyecektim erkeklik gururunun kabul etmeyeceği hiç bir şeyi istemeyecektim senden. Sadece senin için yaptığım fedakarlık karşısında bana karşı göstereceğin anlayış sen bir tatlı söz bütün mükafatım bu olacaktı. Allahıma yemin ederim.Ama değmezsin değmezmişsin büyün o fedakarlığa”
Bu açıklamaya Ekrem’in verdiği cevap ise;
Ekrem-“Neden bahsediyorsun?”
İnanılmaz bir kabulleniş, inanılmaz bir aşk ve o aşk uğruna yapılan bunca fedakarlık , maalesef şimdiki zaman gerçekleri ile örtüşmüyor.
Nihal Yeğinobalı’nın 1987 yılında Cem Yayınlarından çıkan romanı, Mazi Kalbimde Bir Yaradır, güzel bir Ege kenti olan Yeşilce’de 1930’lu yıllarda , ilk aşkı Turan ile kocası Ali arasında bocalayan Lamia ve bu aşk çevresindeki olayları anlatıyor. Lamia ile Turan’ın birbirlerini aşklarını itiraf ettikleri ilk danslarında fonda duyulan şarkı da elbette Mazi.
“ Uzunca bir ara veren çalgıcılar yerlerine geçip akorda başlamışlardı. Biraz sonra gene eski bir tangonun notaları çam dallarının arasına saçılmaya başladı: “Mazi kalbimde bir yaradı; bahtımın saçlarından karadır…” Turan’ın kendilerinden yana geldiğini gördüler.
……
Sonra Lamia’ya eliniz uzattı: “Bu dansı beraber yapalım mı?”
……
Turan bir dönüşten yararlanarak onu kendine doğru çekti. Ve Lamia içindeki gizli istekleri dışarı vurmuş gibi bir ürküntüye kapılarak kendini gerdi.
Turan, “Bu tangoyu mahsus, seninle dans etmek için çaldırdım” dedi.
“Neden?”
“Bahtın saçlarından karadır diyor ya, senin de saçların kapkara ya! Ondan işte.”
Lamia onun yüzüne baktı, mutlulukla güldü.”
Film maalesef piyasada bulunamıyor. Tek kaynak sadece televizyonlar. Eski şarkılara ulaşmak filmlere ulaşmaktan çok daha kolay. Kalan Müzik’ten çıkan iki albümde yer alıyor Mazi. İncesaz’ın Mazi Kalbimde Bir Yaradır albümde maalesef yanlış isimle yer alıyor ama bu hata 2007 yılında çıkan Sema’nın Ekho/Efsane Hanımlar (2007) albümünde düzeltiliyor. Dilek Türkan da, Sema da çok güzel yorumluyorlar şarkıyı ama başta da söylediğim gibi , sahibinin sesinden Necip Celal’den dinlemenin tadı başka. Romana ise Doğan Kitap’tan ulaşılabilir.
Kitabı okuduğumdan beri aklımdaki tek şey Yeşilce’ye gitmek. Elbette fonda Mazi kalbimde bir yaradır/Bahtım saçlarımdan karadır… olmalı!
|